1
دانش‌پژوه سطح سه مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی مشهد.
2
استاد حوزه و دانشگاه
چکیده
برخلاف تحقیقاتی که به جدایی کامل یا پیوستگی تام مبانی اعتقادی وهابیت با ابن‌تیمیه اصرار می‌ورزند، راستی‌آزمایی ادعای مشروعیت‌بخش انتساب وهابیت به ابن‌تیمیه در مسئله ایمان و کفر از طریق توجه توأمان به شاخص‌های فکری و خاستگاه‌های متفاوت طرح این مسئله در دو چشم‌انداز سیاسی تمهیدی ابن‌تیمیه و تأسیسی وهابیت بود. نتایج نشان داد دیدگاه وهابیت در چهار شاخصه بررسی‌شده با ابن‌تیمیه تفاوت‌های جدی دارد. وهابیت با تلازم و اتحاد میان ایمان و اسلام، ترادف لغوی «ایمان» با «تصدیق»، توسعه و تضییق بی‌سابقه در مفهوم «کفر» و «ایمان» از دو طریق جزئیت عمل در مفهوم ایمان شرعی، گسترش مفهوم «کفر» به هر نوع واسطه‌گری، راه خود را در مسئله کفر و ایمان از ابن‌تیمیه جدا کرده است. در نهایت و پس از تطبیق شاخصه‌های وهابیت در مسئله ایمان و کفر با ابن‌تیمیه می‌توان ضمن رد صحت انتساب وهابیت به ابن‌تیمیه در مسئله ایمان و کفر، ادعای مشروعیت‌بخش انتساب آنها به ابن‌تیمیه را مخدوش اعلام کرد.
)