1
دانش‌پژوه سطح سه مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی مشهد. (نویسنده مسئول).
2
مدرس سطح عالی حوزه و پژوهشگر تاریخ و کلام اسلامی
چکیده
علم کلام یکی از علوم کهن در جهان اسلام بوده و از ابتدای پیدایش آن موافقان و مخالفان فراوانی داشته است. اهل حدیث، به عنوان یک گروه نص‌گرا، به شدت با این علم مخالفت کردند و با نقل روایاتی به نقد این علم اقدام نمودند. از منظر این گروه، علم کلام افزون بر محتوای غلط در مسائل توحید، نبوت و معاد، دارای متد غیر منتجی است و این متد نتایج حاصل از آن را بی‌اعتبار می‌کند و به همین دلیل گروه‌های مختلف اسلامی را به انحراف می‌کشاند. برخی بر این باور بودند که اهل‌حدیث با اصل علم کلام مخالف نبودند، بلکه مخالفت آنها به دلیل کاربرد گروه‌های منحرف از این علم بوده است. از این‌رو در این مقاله بر آنیم تا موضع دقیق اصحاب‌حدیث در خصوص علم کلام را مشخص کنیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اهل‌حدیث استفاده از ابزار غلط را عامل رسیدن به نتایج اشتباه و در نتیجه شکل‌گیری فرق مختلف می‌دانند و علت مخالفت این گروه با علم کلام نه در کاربرد آن، بلکه در روش‌های عقلی و جدلی است که در این علم استفاده می‌شود.
)